Küreselleşen dünyada, yalnızca iç pazara odaklanmak artık işletmeler için yeterli değil. Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler, ürün ve hizmetlerini dünya pazarına sunarak hem kâr oranlarını artırıyor hem de markalarını uluslararası düzeyde tanıtma imkânı buluyor. İhracat, yalnızca büyük ölçekli firmaların değil; KOBİ’lerin, girişimcilerin ve hatta e-ticaretle uğraşan küçük işletmelerin de büyüme yolculuğunda en önemli adımlardan biri haline geldi.
Ancak “Türkiye’den ihracat yapmak” denildiğinde, gümrük süreçlerinden lojistiğe, ödeme yöntemlerinden hedef pazar seçimine kadar dikkat edilmesi gereken pek çok aşama bulunuyor. Bu nedenle ihracat, doğru bilgi ve stratejiyle yönetilmediğinde zorluklar yaratabilir; fakat doğru adımlar atıldığında şirketlere büyük bir rekabet avantajı kazandırır.
Bu yazıda, Türkiye’den ihracat yapmak isteyen işletmeler için temel adımları, yasal gereklilikleri ve pratik ipuçlarını detaylıca ele alacağız.
Türkiye’den ABD’ye İhracat Nasıl Yapılır?
Türkiye’nin ihracat pazarları arasında ABD, sahip olduğu geniş tüketici kitlesi, yüksek alım gücü ve gelişmiş ekonomi yapısıyla öne çıkmaktadır. ABD, yalnızca Türkiye için değil dünya genelinde de en cazip ihracat pazarlarından biridir. Türkiye’den ABD’ye ihracat yapmak isteyen firmalar; mevzuat, gümrük süreçleri ve lojistik planlama açısından detaylı bir hazırlık yapmalıdır. Bu süreçte gerekli belgelerin eksiksiz düzenlenmesi ve ABD’nin ithalat kurallarına uyulması, ihracatçı firmaların rekabet avantajını artırır.
Türkiye’den ABD’ye yapılan ihracat sürecini daha net anlamak için, öncelikle Türkiye’nin genel ihracatında en çok tercih edilen ülkeleri incelemek faydalı olacaktır. Aşağıda, Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 10 ülkenin listesi yer almaktadır:
| Sıra |
Ülke |
İhracat Değeri (Milyar $) |
Toplam İhracattaki Payı |
| 1 |
Almanya |
21,0 |
%8,24 |
| 2 |
Amerika Birleşik Devletleri |
14,8 |
%5,82 |
| 3 |
Irak |
12,7 |
%4,99 |
| 4 |
Birleşik Krallık |
12,4 |
%4,87 |
| 5 |
İtalya |
12,3 |
%4,84 |
| 6 |
Rusya |
10,9 |
%4,26 |
| 7 |
Fransa |
10,2 |
%4,02 |
| 8 |
İspanya |
9,78 |
%3,82 |
| 9 |
Birleşik Arap Emirlikleri |
8,57 |
%3,35 |
| 10 |
Hollanda |
7,85 |
%3,07 |
Türkiye’den ABD’ye İhracat Süreci Nasıldır?
TÜİK verilerine göre 2023 yılında Türkiye’nin ABD’ye ihracatı yaklaşık 16 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Türkiye’den ABD’ye ihracat yapmak isteyen firmaların hem Türkiye’deki ihracat mevzuatına hem de ABD’nin ithalat kurallarına uyması gerekir. ABD’ye ihracat, dünyanın en büyük pazarı olması sebebiyle büyük fırsatlar sunar. Öncesinde Türkiye’nin ABD’ye En Çok İhraç Ettiği Ürünler (2023) tablosuna bir göz atalım.
| Ürün Grubu |
İhracat Değeri (Milyar $) |
Pay (%) |
| Otomotiv & Yan Sanayi |
3.5 |
22% |
| Makine & Ekipman |
2.1 |
13% |
| Halı & Tekstil |
1.8 |
11% |
| Demir-Çelik |
1.6 |
10% |
| Gıda Ürünleri |
1.2 |
7% |
Türkiye’den ABD’ye İhracat Belgeleri Nelerdir?
ABD’ye ihracat için gerekli belgeler şunlardır: Ticari Fatura, Çeki Listesi, Konşimento (Bill of Lading / Air Waybill), Menşe Şahadetnamesi. Ayrıca bazı ürünlerde ABD’nin FDA veya USDA onayı da gerekebilir. Belgelerin eksiksiz hazırlanması ihracat sürecini hızlandırır.
Türkiye’den ABD’ye İhracat ve Gümrük Kuralları Nelerdir?
ABD, ortalama %2-5 arasında değişen düşük gümrük vergilerine sahip olsa da; gıda, tekstil ve kimya ürünlerinde ek sertifikasyon ve standart denetimleri talep edebilir. ABD’ye ihracat yaparken ürünlerin gümrük vergileri, kota ve standartlarını dikkate almak gerekir. Özellikle gıda, kozmetik ve tıbbi ürünlerde ihracat öncesi uygunluk sertifikaları talep edilir.
Türkiye’den ABD’ye İhracatta Lojistik Seçenekleri
Türkiye’den ABD’ye ihracat genellikle deniz yolu ile yapılır. Ancak hızlı teslimat gereken ihracatlarda hava kargo da tercih edilir. İhracatçı firmalar genellikle deneyimli nakliye ve lojistik firmaları ile çalışır.
Türkiye’den Kıbrıs’a İhracat Nasıl Yapılır?
Türkiye, Kıbrıs’ın en büyük tedarikçisidir. 2023’te Kıbrıs’ın toplam ithalatında Türkiye’nin payı %60’ın üzerinde olmuştur. Bu da Kıbrıs’ı Türk ihracatçıları için stratejik bir pazar haline getirir. Türkiye’nin Kıbrıs’a ihracatında öne çıkan sektörler şunlardır:
Türkiye’nin Kıbrıs’a İhracatında Öne Çıkan Sektörler
Gıda Ürünleri: %35
İnşaat Malzemeleri: %25
Tekstil & Hazır Giyim: %20
Türkiye’den Kıbrıs’a İhracatın Önemi
Türkiye’den Kıbrıs’a ihracat, yakın coğrafya ve kültürel bağlar sayesinde oldukça yoğun yapılır. Kıbrıs ihracatı, özellikle gıda, inşaat malzemeleri ve tekstil sektörlerinde güçlüdür.
Türkiye’den Kıbrıs’a İhracat Belgeleri Nelerdir?
Kıbrıs’a ihracat için temel belgeler şunlardır: Ticari Fatura, Çeki Listesi, Konşimento, Menşe Şahadetnamesi. Avrupa Birliği mevzuatına uyumlu ürünlerde ek sertifikalar gerekebilir.
Türkiye’den Kıbrıs’a İhracat ve Gümrük İşlemleri
Kıbrıs’a ihracat yaparken AB standartlarına uyum önemlidir. Özellikle gıda ürünlerinde hijyen ve sağlık sertifikaları talep edilir. Bu belgeler olmadan ihracatın gerçekleşmesi zordur.
Türkiye’den Kıbrıs’a İhracatta Taşımacılık
Türkiye’den Kıbrıs’a ihracat genellikle deniz yolu ile yapılır. Ancak hızlı teslimat için hava kargo da tercih edilebilir. Yakın mesafe nedeniyle lojistik maliyetleri düşüktür.
Türkiye’den Rusya’ya İhracat Nasıl Yapılır?
2023 yılında Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı yaklaşık 10 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. İki ülke arasındaki ticari ilişkiler, enerji, tarım ürünleri, tekstil ve makine sektörlerinde yoğunlaşmaktadır. Türkiye’nin jeopolitik konumu ve lojistik avantajları, Rusya pazarına erişimi kolaylaştırırken; Rusya’nın yüksek talep gösterdiği gıda ve tarım ürünleri, Türk ihracatçıları için önemli fırsatlar sunmaktadır. Bu nedenle Rusya, Türkiye’nin en önemli ticaret partnerlerinden biri olmaya devam etmektedir. Türkiye’nin Rusya’ya en çok ihraç ettiği ürünler aşağıdaki gibidir:
| Ürün Grubu |
İhracat Değeri (Milyar $) |
| Tarım & Gıda |
3.2 |
| Tekstil |
2.0 |
| Makine |
1.5 |
| Kimya Ürünleri |
1.2 |
Türkiye’den Rusya’ya İhracat Süreci
Türkiye’den Rusya’ya ihracat, tarım ürünleri, tekstil ve makine sektörlerinde oldukça yaygındır. Ancak Rusya’ya ihracat yaparken hem Türkiye’nin ihracat mevzuatına hem de Rusya’nın ithalat yasalarına uyulmalıdır.
Türkiye’den Rusya’ya İhracat Belgeleri Nelerdir?
Rusya’ya ihracat için gerekli belgeler arasında Ticari Fatura, Çeki Listesi, Konşimento, Menşe Şahadetnamesi, Sağlık ve Bitki Sağlık Sertifikaları bulunur. Belgeler eksiksiz hazırlanmazsa ihracat süreci aksar.
Türkiye’den Rusya’ya İhracat ve Gümrük Mevzuatı
Rusya’ya ihracatta özellikle gıda ve tarım ürünlerinde sıkı denetimler vardır. Ayrıca Rusya’nın belirlediği kota ve sertifika kurallarına dikkat edilmesi gerekir.
Türkiye’den Rusya’ya İhracatta Lojistik
Türkiye’den Rusya’ya ihracat hem kara yolu hem de deniz yolu ile yapılabilir. Hızlı teslimat gereken durumlarda hava kargo da kullanılır. Özellikle kara yolu ile yapılan ihracat en çok tercih edilen seçenektir.
Türkiye’den Çin’e İhracat Nasıl Yapılır?
Türkiye’den Çin’e ihracat, son yıllarda hızla artarak 2023’te yaklaşık 4 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. İki ülke arasındaki ticaret hacmi, özellikle enerji, madencilik, gıda ve kimya sektörlerinde yoğunlaşmaktadır. Çin’in geniş pazarı ve artan talep çeşitliliği, Türk ihracatçıları için önemli fırsatlar sunarken; sıkı ithalat kuralları ve kalite standartları da sürecin dikkatle yönetilmesini gerektirmektedir. Bu nedenle Çin’e ihracat yapmak isteyen firmaların hem Türkiye’deki ihracat mevzuatına hem de Çin’in ithalat düzenlemelerine uyum sağlaması büyük önem taşır.
Türkiye’den Çin’e İhracatın Önemi
Türkiye’den Çin’e ihracat, son yıllarda hızla artmaktadır. Çin pazarı büyük fırsatlar sunarken aynı zamanda sıkı ithalat kurallarına sahiptir. Çin’e ihracat yapan firmalar bu kuralları yakından takip etmelidir. Türkiye’nin Çin’e ihracatında öne çıkan sektörlere bir göz atalım:
Türkiye’nin Çin’e İhracatında İlk 3 Sektör (2023)
-
Doğal Taşlar & Mermer – 1.2 milyar $
-
Metal ve Cevher – 1.0 milyar $
-
Kimya Ürünleri – 0.8 milyar $
Türkiye’den Çin’e İhracat İçin Belgeler
Çin’e ihracat için gerekli belgeler şunlardır: Ticari Fatura, Çeki Listesi, Konşimento, Menşe Şahadetnamesi. Ayrıca gıda ve kimya ürünlerinde ek sertifikalar talep edilir.
Türkiye’den Çin’e İhracat ve Gümrük Kuralları
Çin, ithalat sürecinde özellikle ürünlerin kalite standartlarına dikkat eder. Türkiye’den Çin’e ihracat yaparken CE sertifikası, sağlık raporları veya ürün test belgeleri gerekebilir.
Türkiye’den Çin’e İhracatın Lojistik Yöntemleri
Türkiye’den Çin’e ihracat çoğunlukla deniz yolu ile yapılır. Hızlı teslimat gereken ihracatlarda ise hava kargo kullanılır. Uzak mesafe nedeniyle doğru lojistik planlama çok önemlidir.
Türkiye’den ihracat, küresel ölçekte büyük fırsatlar sunarken aynı zamanda titizlikle yürütülmesi gereken bir süreçtir. Belgelerin doğru hazırlanması, gümrük kurallarına uygunluk ve doğru lojistik tercihi, ihracatın başarılı bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Çeşitli ülkelerin pazarına girmek isteyen Türk firmalarının, sektörlerine özgü mevzuatları yakından takip etmesi ve profesyonel lojistik çözümlerinden yararlanması büyük önem taşır. Böylece hem mevcut ticari ilişkiler güçlenir hem de Türkiye’nin ihracat potansiyeli daha da ileriye taşınır.
