Turizm sektörü ülkemiz için hem ekonomik hem de kültürel açıdan büyük fırsatlar sunan dinamik bir alandır. Bir turizm acentesi kurmak, bu sektörün sunduğu potansiyeli değerlendirmenin ve büyüyen bir pazarın bir parçası olmanın etkili yollarından biridir. Ancak başarılı bir acente işletmek yalnızca seyahat paketleri sunmaktan ibaret değildir. Doğru bir iş planı, yasal prosedürlere uygunluk, yenilikçi stratejiler ve sürdürülebilir yaklaşımlar gerektirir.
Bu yazıda, turizm acentesi kurarken yapılan iş planı hazırlıkları, seyahat acentesi açma şartları, maliyeti ve kriz yönetimi gibi kritik konuları detaylı bir şekilde ele alıyor olacağız. Eğer bu alanda bir girişim başlatmayı düşünüyorsanız, rehber niteliğindeki bu bilgiler sizin için güçlü bir başlangıç noktası olacaktır.
Yıllara Göre Seyahat Acentesi Sayısı
Turizm ülkemizin en büyük gelir kaynaklarından biri olup her sene açılan seyahat acentelerinin sayısı rekor değerlere ulaşmaktadır. Öyle ki, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) verilerine göre Türkiye'deki seyahat acentesi sayısı 2023 yıl sonu itibariyle 13.021'i merkez, 2.278'i şube olmak üzere 15.299'a ulaşmıştır. Bu noktada her yeni iş fikri gibi yeni bir turizm acentesi açmak, detaylı ve dikkatli planlanması gereken bir iştir. Her şeyden önce pazarda yeni bir şirket olarak var olabilmek ve adını duyurabilmek için o pazarı iyi tanımak şarttır. Hedef kitleyi, pazarın ihtiyaçlarını ve rekabet durumunu analiz ederek işe başlanmalıdır.
Her başarılı iş planının temeli, o işin ve büyüyeceği pazarın detaylı bir analizidir. Ardından bir iş modeli belirlenmelidir. Acente kurumsal bir profile mi sahip olacak, kimlere hitap edecek, yurt dışı mı yurt içi mi odaklı olacak gibi sorulara bir yanıt bulmak gerekir. Sonrasında sermaye belirlenmelidir. Minimum sermaye gerekliliği, seçilen şirket türüne ve lisans tipine göre değişir. İşe başlamadan önce operasyonel masraflar için yeterli bütçe ayrılmalıdır.
Acente Sınıflandırmaları Nasıldır?
İki tip seyahat acentesi sınıflandırması bulunmaktadır:
YAPISAL SINIFLANDIRMA:
Büyük dağıtım acenteleri: Genellikle tur operatörlerinin ürünlerini pazarlarlar ve tur operatörleri ile seyahat acenteleri arasında aracılık işlevi görürler.
Endüstriyel firmalar için uzmanlaşmış acenteler: Büyük işletmelerin ihtiyaçlarına ve personellerine yönelik seyahat, tatil ve bilet organizasyonlarını düzenlemektedirler.
Bağımsız acenteler: Seyahat organizasyonlarıyla ilgili tüm hizmetleri herhangi bir bağlantıları olmadan gerçekleştiren acentelerdir.
Yerel acenteler: Genellikle aktif turizm bölgelerinde kendi ürünlerini satan acentelerdir.
Temsilci acenteler: Bir bölgede belli bir seyahat acentesi adına çalışan seyahat işletmeleridir.
FONKSİYONEL SINIFLANDIRMA:
Incoming (karşılayıcı) acenteler: Gidilecek ülkedeki yerel karşılayıcı acentelerdir. Konukları karşılayıp, gerekli transfer ve ekstra tur operasyon organizasyonlarını gerçekleştiren acentelerdir. Gelişen süreç içinde artık oteller ile yapılması gereken konaklama anlaşmalarını acente görevlisi kontrat müdürleri yerine getirmektedir. Konaklama işletmeleri, bu yerel acenteye de otel rezervasyonu veya hizmet satışını yaparlar. Yerel acenteler de bu satışlara bazı hizmetler ilave ederek toptan veya perakende olarak yabancı tur operatörlerine satış yaparlar.
Outgoing (gönderici) acenteler: Kendi ülkesinden yurt dışına tur gönderen acentelerdir. Bu acenteler yurt dışına tur düzenler ve müşterilerinin çoğunluğu grup müşterilerinden çok bağımsız müşterilerdir. Outgoing turlarda müşterilerden alınan rezervasyonlar konaklama işletmelerine en az bir ay önceden onaylanır. Outgoing acentelerde işlemler daha önceden ve kesin olarak belirginleşir. Müşterilerin seyahatle ilgili idari işlemleri acente tarafından yapılır. Outgoing acenteler, küçük ölçekli bir tur operatörü fonksiyonunu yerine getirir. Kâr oranı yurtdışı turlarda incoming acentelere göre fazla olabilir.
Turizm Acentesi Kurma Maliyeti Ne Kadardır?
Turizm acentesi kurarken masraflar şirket türüne, yıla ve diğer tutarlara göre değişim göstermektedir. Örneğin 2024 yılı için limited şirket türünde seyahat acentesi açmak yaklaşık 500.000 TL’ye yakın bir sermaye gerektirmektedir. Hesaplamanızı aşağıdaki bilgilere göre yapabilirsiniz:
Şahıs şirketlerinin sermayeye sahip olma zorunluluğu olmadığından sadece şirket açılış bedelleri ödenir. Limited şirket için 50.000 TL, anonim şirket için 250.000 TL başlangıç sermayesi bulunması zorunludur.
Şirket açılışı sırasında ödenen bedeller dışında TÜRSAB kayıt ücreti ve yıllık aidat ödenir. Üye kayıt işlemi sırasında bir defalığa mahsus 359.474,83 TL (2024 verilerine göre) alınır. Yıllık aidat 17.973,85 TL (2024) her yıl belirlenen tutara göre ödenir.
Seyahat acentesi belgesi almak için Bakanlığa teminat ücreti ödenir. Teminat ücretleri acentenin grubuna göre değişiklik gösterir. A grubu turizm acentesi belgesi 7.000 TL, B grubu turizm acentesi belgesi 6.000 TL, C grubu için ise bu tutar 5.000 TL’dir. Açılacak her bir şube için teminatların %25’inin tekrar ödenmesi gereklidir.
Aylık gider kalemleri: KDV beyannamesi damga vergisi, SMMM muhasebe ücreti, 3 ayda bir geçici vergi beyannamesi damga vergisi, stopaj, personel maaşları, SGK ödemeleridir. Bu tutarlar şirketin türü, yıllık ücretler, maaşlar, gelirlere göre değişebilir.
Acentemiz Kuruldu, Yurt Dışından Müşteri Çekmek İstiyoruz. Ne Yapmalıyız?
Bu noktada klasik dijital pazarlama stratejilerini kullanmaya başlamalıyız. SEO, Google Ads ve sosyal medya reklamlarıyla uluslararası görünürlüğü en üst düzeye çıkarmalıyız. Hedef ülkelerdeki turizm acenteleri ve otellerle işbirliği yapılabilir. Web siteniz ve müşteri hizmetleri servisleriniz, hedef kitlenizin dilinde hizmet sunmalıdır. Uluslararası turizm fuarlarına katılarak network oluşturabilirsiniz. Hedef odaklı kampanyalar sunup kitleyi çekebilirsiniz.
Turizm Trendleri Nasıl Analiz Edilir?
Kültür Ve Turizm Bakanlığının düzenli olarak sunduğu raporları ve verileri takip etmek şarttır. Elinizdeki en resmi ve güvenilir veriler, bakanlığın sunduğu raporlar olacaktır. Ardından sosyal medyada ülke genelinde ve uluslararası bağlamda tanınmış gezginlerin hesaplarını ve bloglarını takibe almak gerekmektedir. Bu işlem, bize seyahat trendleri hakkında fikirler verecektir. Ayrıca turizm fuarları ve konferanslar, sektördeki yenilikleri öğrenmek için bir fırsattır. Bu tarz fuarlara katılım sağlamak oldukça önemlidir.
Turizm Acentelerinde Kriz Yönetimi
Eyvah, şirketimizi kurduk, işlerimiz açıldı, yurt dışından da müşterilerimiz var derken bir anda pandemi geldi ve tüm dünyayı sarstı. Şimdi ne yapacağız?
Öncelikle derin bir nefes alın. COVID 19 pandemisinin de bize göstermiş olduğu gibi pandemiler, sonrasında yaşanacak turizm patlamasının hazırlığını yapmak için en uygun süreçlerdendir. Sokağa çıkma yasaklarından sonra insanların seyahat etmeye duydukları istek aslında çok doğal bir ihtiyaçtır. Bu süreci en az hasarla atlatmak için öncelikle bakanlığı yakın takibe almalısınız. Kriz döneminde sunulan teşvik ve hibelerden yararlanabilmek için duyuruları ve başvuruları kaçırmamalısınız.
Ayrıca müşterilere esnek iptal ve değişiklik politikaları sunulmalıdır. Bu, müşterilerin acenteye duyacağı güveni arttıracaktır. Sanal turlar, online rehberlik gibi hizmetlerle gelir akışını sürdürmeyi çalışmak da bir seçenek olacaktır. Ayrıca operasyonel masrafları azaltmak için tasarruf planları geliştirilmelidir. Evden veya hibrit çalışma gibi sistemleri gözden geçirmek en mantıklı seçenek olacaktır.
Peki Online Kullanıcı Deneyimi Nasıl Optimize Edilir?
Öncelikle anlaşılması kolay ve pratik bir site düzeni ile müşterilerin ilgisini çekmek şarttır. Bu sitenin mobil uyumlu olması ve mobil cihazlarda sorunsuz çalışması için teknik destek alınmalıdır. Kullanıcı dostu arayüz ile rezervasyon, fiyat karşılaştırma gibi bilgilere kolay erişim sağlamalıyız. Müşterilere özel öneriler ve kampanyalar sunmak da stratejik bağlamda önemli bir unsurdur.
Sitenizin kullanıcılar ve sizin için optimize edilmesi, yapay zeka ile tasarruflu uygulamalar entegre edilmesi ve hosting/depolama ihtiyaçları için bize ulaşabilirsiniz.
Sürdürülebilirlik şirket gelişimi için gerekli midir?
Sürdürülebilirlik son zamanlarda turizm sektöründe önemli bir unsur halini almaktadır. Marka imajı için eko-turlar düzenlemek, müşteri nezdinde belirleyici bir unsur olabilir. Ayrıca şirket içi operasyonlarda çevre dostu yöntemlere geçerek karbon ayak izini azaltmak da önemli bir adım olacaktır. Hizmet verdiğimiz destinasyonlarda yerel halkı destekleyen projelere de öncelik vermek bir çözüm olabilir.
Turizm hukuku ve sigorta kapsamındaki riskler nelerdir?
Turizm acentesinin en büyük sorunu müşterilerin şikayetleri veya iptal edilen turlar olacaktır. Bu noktada acente hem müşteriyi mağdur etmemek hem de kendisi en az zararla bu işin altından kalkacak aksiyonu almalıdır. Tur iptalleri ve müşteri kazaları gibi durumlara karşı poliçeler düzenlenmelidir.
Vergi ve muhasebe düzenlemelerine uyulmaması da ciddi cezalara neden olur. Bunun önüne geçebilmek için işi bilen bir mali müşavir ve muhasebeci ile çalışmak gereklidir.
Her şeyi denedik, ama olmadı. Acenteyi nasıl kapatacağız?
Öncelikle her şirketin kapanış sürecinde olduğu gibi şirket kaydını ticaret sicilden sildirmek gereklidir. Bunun için:
Şirketin bağlı bulunduğu ticaret il müdürlüğüne başvuruda bulunulması gerekmektedir.
- Ardından TÜRSAB’a şirketi kapatma sürecine girdiğimizi resmi bir şekilde bildirmeliyiz.
- Şube kapanış başvurusuna ilişkin TÜRSAB tarafından tamamlanan dosya, Bakanlığa yönlendirilir.
- Bakanlık tarafından yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda eksikliğin bulunması durumunda, eksikliğin tamamlanması için TÜRSAB’a bilgi iletilir.
- Talebin uygun görülmesi halinde, seyahat acentesinin yeni durumuna göre belge düzenlenmesi için Makam Onayı hazırlanır.
- Makam onayından sonra, seyahat acentesinin yeni durumuna göre Seyahat Acentesi İşletme Belgesi düzenlenir.
- Düzenlenen seyahat acentesi işletme belgesi, başvuru sahibine teslim edilmek üzere ilgili İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne gönderilir ve durum TÜRSAB’a bildirilir.
- Belge harçlarının Bakanlık tarafından belirlenen hesaplara yatırıldığına ilişkin belgelerin ibraz edilmesinden sonra, kapanış belgesi İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden alınır.
Ece Kaya
